(LLCT&TT) Trong thời gian vừa qua, trên không gian mạng xuất hiện nhiều thông tin sai sự thật, phản động, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và tình hình đất nước ta đã tác động tiêu cực đến nhận thức, tư tưởng của nhân dân, nhất là những người trong độ tuổi thanh niên. Lợi dụng sự phát triển của công nghệ thông tin và truyền thông, đặc biệt là mạng xã hội, các thế lực thù địch, các phần tử phản động, cơ hội, thoái hóa, biến chất truyền tải vô số thông tin lệch lạc, bịa đặt nhằm vào những người trẻ tuổi, kích động, lôi kéo một số người tham gia vào hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước và nhân dân. Chính vì vậy, cần có những phương thức hiệu quả nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm của thanh niên Việt Nam trong công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong bảo vệ con đường cách mạng, bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ đất nước và nhân dân. Thời gian vừa qua, trên không gian mạng xuất hiện rất nhiều các thông tin sai lệch, xuyên tạc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, các thông tin này khởi phát từ những thế lực thù địch, bằng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt khác nhau được phát tán trong phạm vi rộng, với mục đích nhằm phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng, bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam. Các thông tin sai lệch, xuyên tạc thường tập trung vào những nhóm nội dung chủ yếu như: phủ định chủ nghĩa Mác – Lênin; phủ nhận tư tưởng Hồ Chí Minh; chống phá quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực, từ kinh tế, chính trị, xã hội đến các lĩnh vực văn hóa tinh thần,…
Ngoài ra các thông tin này còn phủ nhận những thành tựu xây dựng chủ nghĩa xã hội của nước ta, xuyên tạc lịch sử dân tộc, lịch sử cách mạng, bôi nhọ, hạ thấp, bài bác vai trò lãnh đạo của Đảng, kêu gọi dân chủ, đòi nhân quyền, tự do ngôn luận… Các thế lực thù địch lợi dụng những sự kiện nhạy cảm, phức tạp, lan truyền các thông tin xấu độc, hướng dư luận xã hội tập trung vào những quan điểm không chính xác, lệch lạc, từ đó ảnh hưởng đến nhận thức của một bộ phận nhân dân còn thiếu hiểu biết, làm lung lạc lòng tin của họ về vai trò lãnh đạo của Đảng, về sự quản lý đất nước của chính quyền. Những thông tin xuyên tạc, sai lệch được truyền tải thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng nhằm lan truyền rộng rãi những thông tin xấu độc trong nhân dân, các thông tin thường lấp lửng gây hoang mang, khiến cho tư tưởng của công chúng bị nhiễu loạn, dao động.
Không gian mạng là nơi phát tán thông tin xấu độc chủ yếu của các thế lực thù địch
Mạng xã hội ra đời và phát triển với mục đích kết nối và chia sẻ thông tin giữa các tổ chức, cá nhân với nhau về vấn đề, sự kiện nào đó, nhằm hướng tới sự phát triển chung của cộng đồng. Mạng xã hội nhanh chóng chiếm cảm tình của người sử dụng nhờ có đầy đủ các tính năng nổi bật như: trò chuyện, gửi tệp tin, chia sẻ video hình ảnh, gọi thoại, gọi video,… mà không bị giới hạn bởi không gian và thời gian. Trong dòng chảy mạnh mẽ của thông tin, mạng xã hội xuất hiện và trở thành nguồn khai thác hữu ích lượng thông tin khổng lồ trên toàn thế giới. Mạng xã hội giúp cập nhật thông tin, sự kiện diễn ra xung quanh một cách nhanh chóng mà không bị giới hạn bởi không gian, thời gian. Có thể thấy rằng, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, cùng với sự ra đời của nhiều nền tảng mạng xã hội với nhiều chức năng, tiện ích giúp cho cộng đồng dễ dàng kết nối, chia sẻ thông tin giữa nhiều cá nhân, tổ chức với nhau hơn.
Nhưng sự phát triển này cũng trở thành công cụ, môi trường lan truyền thông tin xấu độc, chống phá hệ thống chính trị của nhiều quốc gia nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Trong bài viết “Xác định các giải pháp trọng tâm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới”, PGS, TS Lương Khắc Hiếu đã nhấn mạnh “Trong số các phương tiện truyền tải thông tin, quan điểm sai trái, thù địch (gồm phương tiện truyền thông cá nhân, phương tiện truyền thông nhóm, phương tiện truyền thông đại chúng truyền thống và phương tiện truyền thông mới), kẻ thù tư tưởng lựa chọn mạng xã hội như một công cụ phổ biến nhất và hữu hiệu nhất để tác chiến”(1).
Trên không gian mạng (thông qua các website, các diễn đàn trên Internet, các nền tảng mạng xã hội phổ biến toàn cầu như Youtube, Facebook,…), các thông tin được lan truyền với tốc độ chóng mặt mà không bị giới hạn bởi không gian hay thời gian, điều cốt yếu là có kết nối Internet. Chính vì sự lan truyền nhanh chóng này nên các thế lực thù địch luôn tìm cách tranh thủ chớp lấy thời cơ để xuyên tạc, bịa đặt thông tin. Thời gian vừa qua, số lượng thông tin sai sự thật, luận điệu sai trái trên không gian mạng có xu hướng tăng lên, đặc biệt, những thông tin xấu độc này tăng 50% trong thời gian chuẩn bị diễn ra Đại hội XIII của Đảng, nhưng gần như tất cả các thông tin này đều được xử lý thông qua hệ thống kiểm tra, giám sát hiện đại trên không gian mạng. Theo báo cáo, năm 2020, Cục An ninh mạng đã giám sát, ngăn chặn truy cập gần 3.400 trang mạng đặt máy chủ tại nước ngoài đăng tải thông tin xấu độc và yêu cầu gỡ bỏ, vô hiệu hóa hơn 10.000 bài viết, video có nội dung xấu độc(2).
Bên cạnh đó, không gian mạng có nhiều yếu tố “ảo”. Các yếu tố “ảo” này được nhào nặn bằng đủ các thủ đoạn tinh vi, phức tạp nên có thể đánh lừa được một bộ phận công chúng mơ hồ về nhận thức, thiếu nhãn quan chính trị, nhất là giới trẻ. Trong nhiều trường hợp, thông tin trên mạng xã hội là thông tin sai sự thật, hoặc thông tin gây tác động tiêu cực đến cá nhân, tổ chức, hoặc thông tin xúc phạm đến cá nhân, tổ chức. Những thông tin như vậy có thể gây định hướng xấu cho dư luận xã hội, hoặc ảnh hưởng đến quyền cá nhân của con người. Thông tin cần có sự đa chiều nhưng quan trọng nhất cần phải đúng và được phản ánh trung thực, trong khi thông tin trên mạng xã hội có quá nhiều, quá tràn lan, khiến cho người tiếp nhận cũng khó xác định được tính xác thực. Ngoài ra, lợi dụng không gian mạng, các thế lực thù địch có thể ngồi tại một nơi nhưng lại truyền tải được thông tin rộng rãi trên toàn thế giới, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng khi xử lý. Điều này gây ra những khó khăn, thách thức trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.
Thanh niên là lực lượng tiềm năng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng
Như đã phân tích ở trên, các thế lực thù địch sử dụng không gian mạng như là một phương thức chủ yếu để lan truyền các thông tin xấu độc mà thanh niên chiếm tỷ lệ lớn trong những người thường xuyên sử dụng các nền tảng trên không gian mạng để tiếp nhận, chia sẻ thông tin. Hiện nay, có thể thấy mạng Internet đã và đang chi phối hầu hết mọi lĩnh vực trong đời sống, tác động đến nhiều tầng lớp trong xã hội, trong đó tầng lớp chịu tác động ảnh hưởng mạnh mẽ nhất là sinh viên, trí thức trẻ, thanh niên. Theo số liệu thống kê đến tháng 1.2020, trong số 96,9 triệu dân cả nước có 68,17 triệu người (chiếm 70% dân số) dùng Internet, cao thứ 12 trên thế giới và thứ 6 châu Á; 65 triệu người (chiếm 67% dân số) dùng mạng xã hội, chủ yếu là Facebook (đứng thứ 7 trong số 10 quốc gia sử dụng Facebook nhiều nhất) và là một trong 10 nước có số người dùng Youtube cao nhất thế giới. Trong đó, 94% người dùng Internet hằng ngày là sinh viên, trí thức trẻ, thanh niên(3).
Bên cạnh đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là “đội dự bị tin cậy của Đảng”, là “cánh tay đắc lực của Đảng”, thanh niên là những người nằm trong độ tuổi trẻ, là lực lượng tiềm năng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Việc bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh với những luận điệu sai trái là công việc thường xuyên, liên tục, là nhiệm vụ quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, là trách nhiệm to lớn của đoàn viên thanh niên.
Đồng thời, thanh niên có lợi thế là nhạy bén, có khả năng tiếp nhận thông tin nhanh chóng, nắm vững công nghệ, cập nhật kịp thời các xu hướng phát triển của công nghệ thông tin, công nghệ số hóa, mạng xã hội và các thành tựu của cuộc cách mạng 4.0. Nếu kết hợp những lợi thế nói trên với tinh thần yêu nước, sự năng động sáng tạo của tuổi trẻ sẽ phát triển lực lượng xã hội này thành một lực lượng hùng hậu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trên không gian mạng. Để làm được điều này, bản thân mỗi đoàn viên thanh niên cần có ý thức trách nhiệm trong đấu tranh phản bác các thông tin sai trái, các luận điệu xuyên tạc trên không gian mạng.
Ngoài ra, tổ chức đoàn viên thanh niên các cấp cũng có vai trò quan trọng trong việc định hướng, kết nối thanh niên trong công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nghệ An là một trong những địa phương thực hiện rất tốt hoạt động này. Cụ thể, Tỉnh đoàn Nghệ An đã “tận dụng những ưu thế về công nghệ của báo điện tử và mạng xã hội để tạo nên những sản phẩm thông tin đa dạng, mới mẻ, như tường thuật trực tiếp (livestream) các sự kiện, hoạt động nổi bật của tổ chức Đoàn; hay các bài báo điện tử được thiết kế theo infographic, hình ảnh, file âm thanh, video clip, các yếu tố đồ họa khác được thiết kế theo phương thức hoàn toàn mới, tạo sự hấp dẫn cho thanh niên…
Duy trì có hiệu quả website Tinhdoannghean.vn với nhiều chuyên mục hấp dẫn, 100% đơn vị cấp huyện chủ động đăng nhập và viết tin bài. Tính đến nay, website tinhdoannghean.vn có lượt truy cập trung bình hàng ngày trên 10.000 lượt, nâng tổng số lượt truy cập của website đạt trên 20,5 triệu lượt… đăng tải kịp thời các nội dung tuyên truyền cho các hoạt động với lượng người tiếp cận đạt gần 57.000 người và hàng chục nghìn lượt xem và bình luận. Từ những bình luận, phản hồi, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn nắm bắt được dư luận, tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên thanh niên để từ đó có những định hướng, trao đổi. Đồng thời, chỉ đạo các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội toàn tỉnh cũng xây dựng và sử dụng trang fanpage riêng để tuyên truyền, định hướng dư luận cho thanh niên. Đặc biệt, đầu năm 2020, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn xây dựng kênh Youtube Tỉnh đoàn Nghệ An đăng tải các video phản ánh tình hình hoạt động của Đoàn các cấp thu hút gần 6.000 người đăng ký”(4).
Nâng cao vai trò, trách nhiệm của thanh niên Việt Nam trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng
Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 22.10.2018 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới đã nêu rõ: “cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục đối với các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ nhằm nâng cao sức đề kháng, khả năng chủ động đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch trên Internet; biết khai thác, sử dụng Internet một cách hiệu quả, thiết thực và lành mạnh. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các cơ quan báo chí, xuất bản, truyền thông; vận dụng tổng hợp các hình thức tuyên truyền, kết hợp chặt chẽ với đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền miệng, tuyên truyền đối ngoại, tuyên truyền trên Internet, các mạng xã hội và các kênh truyền thông khác, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch…”. Vì vậy, cần tăng cường mạnh mẽ hơn các hoạt động nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm của thanh niên Việt Nam trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.
Một là, mỗi thanh niên cần không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ kiến thức, năng lực, phẩm chất chính trị, đạo đức, có lối sống lành mạnh; đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội,… Nắm vững và cập nhật kịp thời những vấn đề lý luận và thực tiễn cấp thiết của cách mạng Việt Nam, đặc biệt là các nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đủ để có thể phát hiện, nhận diện, xử lý, phân tích, dự báo tác hại của các thông tin xấu độc, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, phản động trên không gian mạng.
Hai là, bên cạnh việc bồi dưỡng các kiến thức nền tảng, cần mở các lớp tập huấn thường xuyên, liên tục để cập nhật kịp thời kỹ năng sử dụng Internet trong hoạt động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng (quản trị trang, nhóm; nắm tình hình tư tưởng, dư luận qua các trang, nhóm; xây dựng chuyên mục sao cho hấp dẫn, thiết kế thông điệp đăng tải sao cho phù hợp, nắm bắt được các xu hướng về nội dung…). Nếu có điều kiện, có thể mời những chuyên gia hàng đầu trên thế giới, hoặc tham dự các khóa bồi dưỡng tại các nước phát triển về quản lý lĩnh vực này, từ đó kịp thời nắm bắt được các thay đổi nói chung, nhận biết nhiều đối tượng vi phạm trên phạm vi các khu vực, vùng lãnh thổ, hoặc trên toàn thế giới. Từ đó kịp thời có biện pháp ứng biến phù hợp mỗi khi có biến động xảy ra. Đồng thời, mỗi thanh niên cần tự trang bị cho mình kiến thức, kỹ năng, bản lĩnh, luôn đề cao trách nhiệm của bản thân trước những thông tin bịa đặt, xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước khi sử dụng mạng xã hội.
Ba là, tổ chức Đoàn thanh niên các cấp cần nâng cao vai trò định hướng và kết nối rộng rãi, chặt chẽ các thành viên trong công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng như: tổ chức các diễn đàn học tập, trao đổi kinh nghiệm giữa tổ chức Đoàn thanh niên các cấp từ Trung ương đến địa phương về đấu tranh phản bác các thông tin sai lệch trên không gian mạng; lên kế hoạch tạo lập các trang thông tin, fanpage; thu hút thanh niên tích cực tham gia thiết kế, truyền tải các thông tin, thông điệp thiết thực, hấp dẫn về chủ nghĩa Mác – Lênin, về tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những tấm gương người tốt việc tốt… tác động đến đối tượng là giới trẻ, đồng thời lan tỏa ra toàn xã hội.
Bốn là, tận dụng triệt để đội ngũ nhân lực trẻ; lợi thế của Internet, của mạng xã hội để tạo nên những sản phẩm thông tin về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng một cách đa dạng, mới mẻ, thu hút đông đảo công chúng. Truyền tải các thông tin chính thống góp phần đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm, luận điệu chống phá của các thế lực thù địch trên không gian mạng, định hướng dư luận xã hội, đặc biệt là vào thời điểm diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng và sự kiện lịch sử lớn của đất nước.
Năm là, xây dựng đội truyền thông chuyên nghiệp thực hiện bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng với lực lượng nòng cốt là sinh viên, thanh niên, trí thức trẻ thuộc Ban chỉ đạo 35 các cấp, ngành, địa phương; từ đó tạo ra một mạng lưới các đội truyền thông chuyên nghiệp trên cả nước. Đội truyền thông này sẽ được đào tạo một cách chuyên sâu về kiến thức cũng như các kỹ năng trong nắm tình hình, nhận diện các thông tin sai trái, xuyên tạc, mặt khác, thông tin, tuyên truyền những nội dung chính thống, giúp định hướng dư luận xã hội.
Đã có rất nhiều nỗ lực trong việc xây dựng các phương thức khác nhau trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng. Tuy nhiên, không thể phủ nhận một thực tế là, các thông tin có nội dung phản động xuất hiện rất nhiều, thậm chí vô số và nhiều trong số đó được xây dựng bài bản, có hệ thống, móc nối rất chặt chẽ giữa các cá nhân, tổ chức phản động khác nhau. Để chủ động ứng phó kịp thời với tình trạng này, không có cách nào khác, cần xây dựng, tổ chức một lực lượng chuyên nghiệp hơn, vững vàng hơn, hoạt động chặt chẽ, đồng bộ hơn, thông tin được truyền tải có chất lượng hơn, hệ thống, cập nhật hơn, tần suất và thời lượng lớn hơn.
Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng là nhiệm vụ quan trọng, nhưng cũng mang nhiều khó khăn và thách thức. Vì vậy, thanh niên với vai trò là những người trẻ, là lực lượng nhiều tiềm năng trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc, cần có những hành động cụ thể, kịp thời, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác có hiệu quả các quan điểm sai trái, thù địch… hướng tới xây dựng đất nước đoàn kết, văn minh, giàu đẹp./.
_______________________________________________
(1) PGS, TS Lương Khắc Hiếu (2021), Xác định các giải pháp trọng tâm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong thời kỳ mới, //tuyengiao.vn/bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang/xac-dinh-cac-giai-phap-trong-tam-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-trong-thoi-ky-moi-133166.
(2) //plo.vn/thoi-su/an-ninh-mang-vo-hieu-hoa-hon-10000-bai-viet-video-xau-doc-957801.html .
(3) Ban Tuyên giáo Trung ương, Thông tin tham khảo dành cho báo cáo viên, tháng 1.2020.
(4) //tinhdoannghean.vn/?x=22943/tin-tuc-doan-hoi-doi/nhung-diem-nhan-trong-viec-bao-ve-nen-tang-tu-tuong-cua-dang-dau-tranh-phan-bac-cac-quan-diem-sai-trai-thu-dich-tren-khong-gian-mang-cua-tuoi-tre-nghe-an.
Nguồn: Bài đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị và Truyền thông số 05.2021